Büyükbaş hayvanlarda iştahsızlık
Dana, inek, sığır, öküz gibi hayvanlar büyükbaş olarak anılmaktadır. Büyükbaş hayvanlarda iştahsızlık sorunu çeşitli nedenlerden kaynaklanabilmektedir. Bu nedenlerin en başında sindirim sistemi ve akciğer hastalıkları gelmektedir.
Büyükbaş hayvanlarda iştahsızlık nedenleri
İnek ya da dana yemek yemiyor, öküz iştahsız gibi şikayetlerden mustaripseniz bu yazıda yer alan bilgiler oldukça işinize yarayabilir. Büyükbaş hayvanlarda iştahsızlığa neden olan problemler şöyle sıralanabilir; Yutak ve yemek borusunun çeşitli nedenlerle tıkanması: Büyükbaş hayvanların normal beslenmeleri sırasında yem maddeleri dışında başka gıda maddelerini de yemelerinden kaynaklanır. Çiğnemeden yutulan patates, turp, elma gibi sert ve yumru gıdalar yutak ve yemek borularında tıkanmaya neden olur. Hayvanlarda salya akıtma, huzursuzluk ve iştahsızlığa sebep olan bu durum, büyükbaş hayvanların midelerinde şişkinlik oluşturur. Yutak ve yemek borusu tıkanmalarını önlemek için, büyükbaş hayvanın otladığı yerlere dikkat edilmelidir. Rumen Hipoaktivitesi: Büyükbaş hayvanlarda iştahsızlık oluşturan bir başka sindirim hastalığı ise rumen hipoaktivitesidir. Yemin kalitesiz olması, besinde bulunması gereken protein ve elementlerin eksikliği veya bu elementlerin yemde sindirimi zor bir şekilde bulunması, yemin enerji ve protein dengesinin olmaması rumen hipoaktivitesine neden olur. İlk başlarda büyükbaş hayvanlarda iştahsızlık yaratmasa da besin maddeleri dışındaki yiyecekleri yeme isteklerini artırır. Karında sarkıklık, büyükbaş hayvanın vücudunun orantısız büyümesi, buzağılarda gelişme geriliği, süt veriminde düşme ve akabinde gelen iştahsızlık en önemli belirtileridir. Konsantre yem ile kaba yem oranı 3/2 yapılarak bu sindirim rahatsızlığından korunmak mümkündür. Basit Hazımsızlık: Ön mide hastalığı olan ve sıkılıkla görülen basit hazımsızlık büyükbaş hayvanlarda iştahsızlık sorununa neden olur. Tane yemlerin fazla verilmesi, yemlerin ıslatılarak verilmesi, donmuş ve küflenmiş besinler basit hazımsızlık rahatsızlığına neden olur. Süt verimi düşer, geviş getirme davranışı kaybolur ve işkembede dolgunluk gözle görülür hale gelir. Ani besin değişikliklerinin yapılmaması, besinlerde değişiklik yapılacaksa, yavaş ve alıştırılarak yapılması hazımsızlık sorununu engeller. Rumen Asidozu: Yem tutması olarak da bilinen bu sindirim rahatsızlığı, şeker oranı yüksek besinlerin yedirilmesi, tahıl taneleri, un ve kepek atıklarının besinde yoğun olarak bulunması, ekmek artıklarının büyükbaş hayvan tarafından kontrolsüzce tüketilmesi nedenleri ile oluşur. Rumen asidozu oluştuğunda büyükbaş hayvanlarda iştahsızlık en ileri seviyeye taşınır. Büyükbaş hayvan durgunlaşarak, hareketleri azalır hatta ayağa kalkmakta güçlük çeker. Hastalığın en ileri seviyesinde ise yoğun ishal gözlemlenir. Ani besin değişiklikleri yapmamak, yemleri ıslatarak vermemek ve kaba yemlerin içine şekerli besinler, tahıl ve ekmek karıştırmamak bu hastalığın oluşumunu engeller. Rumen Alkalozu: Protein ve protein olmayan azotlu gıdaların yemliklerde bir arada verilmesi ile oluşur. Başlıca belirtisi büyükbaş hayvanlarda iştahsızlık olarak ortaya çıkar. Rumende gaz toplanmasına da neden olan bu rahatsızlık, geviş getirme davranışını da olumsuz olarak etkiler. Süt inekleri yemlerine besi sığırı beslenmesinde kullanılan ürenin yemlere katılmaması sindirim rahatsızlığını engeller. Rumende Gaz Oluşumu: Gaz yapıcı besinlerden yonca, tırfıl gibi besinler, hububat taneleri, henüz çiçeklenmemiş yeşil otların büyükbaş beslenmesine ağırlıklı olarak dahil edilmesi rumende gaz oluşumuna neden olur. Yemler eğer soğuk ise gaz oluşumu hızlanır. Taneli yemlerden hemen sonra su verilmesi hastalığın seyrini hızlandırır. Karın bölgesinin gaz nedeniyle anormal şekilde genişlemesi ve üzerinde çukurluklar oluşması gözle görülür belirtilerdir. Mera besisine geçilirken alıştırılarak geçiş yapılmalıdır. Ahırda beslenen hayvanlar meralara salınırken kontrollü olmak gereklidir. Midenin Yer Değiştirmesi: Konsantre yemin çok, kaba yemin ise az verildiği durumlarda genellikle yüksek süt verimli ineklerde görülen sindirim rahatsızlığıdır. Büyükbaş hayvanlarda iştahsızlık, süt verimi azalması, macun kıvamlı dışkı bu hastalığın belirtileri arasındadır. Kaba yem oranı ve konsantre yem oranı dengelenerek hastalığın oluşması önlenebilir. Solunum Yolu Hastalıkları: Büyükbaş hayvanlarda iştahsızlık nedenlerinden biri de solunum yolu hastalıklarıdır. Büyükbaş hayvanların beslendiği ahırlarda yüksek toz oranı, ısı değişikliklerinin aniden yapılması, biyo- güvenliğin az olması durumlarında solunum yolu hastalıkları büyükbaş hayvanlarda iştahsızlık problemini tetikleyerek yem ve su alımında yetersizliğe, zayıflığa ve verim kaybına neden olmaktadır. Büyükbaş hayvanlarla ilgili daha fazla bilgi edinmek için "en çok süt veren inek cinsleri" yazımızı okuyabilirsiniz.